Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι πριν την αυγή*

*στίχος του Άλκη Αλκαίου από το τραγούδι Φύλλα αλκαλικά

6 χρόνια τώρα ζούμε κάτι πρωτόγνωρο για τα δικά μας δεδομένα. Έχοντας μάθει έως τώρα να προχωρούμε μπροστά, με τα λάθη και τα σωστά μας, αυτά τα πισωγυρίσματα μας έχουν κάνει ως ατονία να συμπεριφερόμαστε περίεργα. Άλλοι με αντίδραση, άλλοι έχοντας μείνει στην άκρη της κοινωνίας, έχοντας χάσει δουλειά, σπίτι, υγεία, φίλους, οι περισσότεροι με μία αδράνεια και σχετική απάθεια, περιμένοντας να γυρίσουν οι καλές εποχές. Οι παχιές αγελάδες όμως δεν πρόκειται να γυρίσουν, τουλάχιστον για τους περισσότερους από εμάς.

Αυτά τα 6 χρόνια θα μπορούσαμε να είχαμε μάθει κάποια πράγματα ως κοινωνία. Να γίνουμε λίγο καλύτεροι, να συμπάσχουμε λίγο περισσότερο για τους γύρω μας, να δουλεύουμε λίγο παραπάνω για το κοινό καλό. Σε μεγάλο βαθμό αυτό δυστυχώς δεν έχει επιτευχθεί. Συνεχίζουμε να κοιτάμε ο καθένας τα δικά του συμφέροντα, άντε και της στενής οικογένειας ή συντεχνείας. Αντί να μάθουμε να συνεργαζόμαστε, κοιτάμε περισσότερο πώς θα ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα. 

Τα δίπολα αναπτύσσονται διαρκώς. Μνημονιακοί ή αντιμνημονιακοί (εσχάτως και νεομνημονιακοί), ρήξη ή υποταγή, καλό ή κακό, αριστερά ή δεξιά, μαύρο ή άσπρο και ούτω καθεξής. Λες και δεν υπάρχουν άλλες επιλογές. Λες και για την κατάντια μας φταίνε μόνο οι άλλοι - εμείς τα κάναμε όλα σωστά. Αντί να διορθώσουμε, λοιπόν, τα κακώς κείμενα και έπειτα να δούμε πώς θα προχωρήσουμε, ψάχνουμε μάγισσες να κάψουμε, ελπίζοντας πως μετά τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα. Λες και το μόνο κοινό που μας δένει με τους προγόνους μας είναι η αναμονή για την έλευση του από μηχανής θεού.

Όταν βρίσκεται κανείς σε τούνελ, η πορεία προς το φως περνάει από το σκοτάδι. Το λέει και ο στίχος, το πιο βαθύ σκοτάδι είναι πριν την αυγή. Με αυτό ως οδηγό, ας προσπαθήσουμε να είμαστε αισιόδοξοι - δε μας έχουν απομείνει πλέον τόσες πολλές δυνάμεις. Η ζωή συνεχίζεται, το θέμα είναι αν θέλουμε εμείς να συνεχίσουμε να ζούμε.