Πράσινο στην πόλη: ρέμα Ποδονίφτη

Σε μια ανάρτηση πέρσι την άνοιξη πέρα από την θέα από το μπαλκόνι του σπιτιού μου, φαινόταν επίσης και το ρέμα του Ποδονίφτη. Πήρε το όνομά του από τα ρηχά νερά που στην ουσία ήταν σαν να ένιβαν τα πόδια αυτών που τον διέσχιζαν. Σύμφωνα με κάποιες πηγές αποτελούσε το τελικό σύνορο που περνούσε ο επισκέπτης για να μπει στην Αθήνα. Ο παραπόταμος αυτός του Κηφισού ποταμού θα μπορούσε να αποτελεί όαση πρασίνου. Πέρα από κάποια σχέδια που ακούστηκαν κάποια στιγμή πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες για ανάπλαση της περιοχής, τίποτε ουσιαστικό δεν έχει γίνει τα τελευταία χρόνια. Μέρος του ποταμού είναι προσβάσιμο. Ας ακολουθήσουμε λοιπόν το κομμάτι του Ποδονίφτη που δεν έχει υπογειοποιηθεί.

Η περιήγηση ξεκινάει από την γέφυρα της οδού Χαλκίδος. Η οδός Χαλκίδος στην ουσία ενώνει το τέρμα Πατησίων και τον σταθμό ηλεκτρικού Α.Πατήσια με την Νέα Χαλκηδόνα και την Νέα Φιλαδέλφεια (προσεχώς ένας δήμος ελέω Καλλικράτη).

Λίγο πριν την γέφυρα ήδη περιμένει τον επισκέπτη ασυνήθιστη, για την γεμάτη τσιμέντο περιοχή, βλάστηση.

Σ'αυτό το σημείο που βρίσκεται στο τέρμα της οδού Αχαρνών και την είσοδο της πόλης των Αθηνών ο παραπόταμος υπογειοποιείται. Παλιότερα έφτανε μέχρι τις 3 Γέφυρες όπου και ενωνόταν με τον Κηφισό. Το παλιό βαγόνι του τρένου είναι εικαστική παρέμβαση.

Η γέφυρα της οδού Χαλκίδος όπως φαίνεται άμα προχωρήσει κανείς λίγο παρακάτω. Καθημερινά περνάνε από εδώ πάρα πολλά αυτοκίνητα που έρχονται κυρίως από την εθνική οδό.

Όσο προχωράει κανείς, χάνεται σιγά-σιγά η βουή της πόλης και την θέση της παίρνει το πράσινο και μια σχετική ηρεμία.

Ένας νέος φοίνικας (;) γεννιέται.

Προχωρώντας δίπλα από μερικά χαμόσπιτα υπάρχουν σημεία που επιτρέπουν την πρόσβαση στην όχθη του ποταμού. Δεν είναι δύσκολη η κατάβαση καθώς είναι αμμώδης σε μεγάλο βαθμό. Να έλειπε και η μυρωδιά αμμωνίας θα ήταν ακόμη καλύτερα.

Το νερό κυλάει ήρεμο - προς το παρόν τουλάχιστον - και τα ψηλά δέντρα χαρίζουν τον ίσκιο τους. Ιδιαίτερη έμφαση δώστε στην πρώτη εικόνα που φαίνεται και η γέφυρα - η εξήγηση στο γιατί αμέσως μετά.

Η όχθη έχει αρκετά σκουπίδια από ασυνείδητους (πρωτότυπο) που τα πετάνε όπου βρούνε. Εντούτοις, το τοπίο εξακολουθεί να είναι όμορφο, διαφορετικό από το γνωστό τσιμεντένιο.

Τα ψηλότερα δέντρα που διακρίνονται είναι ευκάλυπτοι. Επίσης φυτρώνουν συκιές, μερικοί φοίνικες, καλαμιές και αρκετά ακόμη φυτά, θάμνοι και δέντρα.

Από την μία πλευρά η όχθη έχει χτιστεί με τσιμέντο γιατί παλιότερα η υπερχείλιση του Ποδονίφτη είχε μέχρι και νεκρούς, πέρα από τις καταστροφές. Η διαμόρφωση της κοίτης - έστω και με τσιμέντο - έγινε μετά από τις καταστροφές του 1994.

Σίγουρα δεν βοηθάνε την κατάσταση και τα κτίσματα που ξεπετάγονται αλλοιώνοντας εν μέρει την κοίτη και την ροή του ποταμού.

Η βόλτα αυτή έφερε αρκετές σκέψεις, καλές και κακές. Καλές για το γεγονός ότι αντίστοιχος υδροβιότοπος είναι δυσεύρετος στα όρια του δήμου Αθηναίων και γενικότερα στο λεκανοπέδιο οπότε όσοι μένουν γύρω είναι τυχεροί για αρκετούς λόγους: για το πράσινο, το ποτάμι, την δροσιά που φέρνει εξαιτίας των ρευμάτων, την ηρεμία, τα βατράχια και τα πουλιά το καλοκαίρι. Κακές γιατί αυτός ο υδροβιότοπος είναι παρατημένος, βρώμικος, μπαζωμένος σε πολλά κομμάτια χωρίς ιδιαίτερη αξιοποίηση. Και τότε ήρθε η νεροποντή του Σαββάτου...

Σε κάθε νεροποντή, το ποτάμι κατεβάζει πολύ νερό. Εκτός απ'το νερό όμως κατεβάζει λάσπη, σκουπίδια και κάθε λογής μπάζα, κλαδιά και λύματα που κάποιοι πετάνε στο ποτάμι χωρίς επεξεργασία. Ειδικά στην αρχή κάθε βροχής φέρνει και άσχημες μυρωδιές.

Αυτή είναι η γέφυρα από την οποία πριν κυλούσε ήρεμο το νερό. Μεγάλη η διαφορά, όπως και τα σκουπίδια που κατεβάζει. Εκεί φαίνεται καλύτερα και η χρησιμότητα της διατήρησης του ρέματος. Πού και πώς άραγε θα διοχετευόταν τόσο νερό αν είχε μπαζωθεί και αυτό το ρέμα;

Η υψομετρική διαφορά όπως και η διαφορά στην ταχύτητα του νερού είναι πολύ μεγάλη. Έχουν υπάρξει και φορές που το νερό έφτασε μέχρι τα κάγκελα.

Το ποτάμι κουβαλάει πολλά. Και παρόλα τις καταστροφές και τις αλλοιώσεις που κάνουμε εμείς οι άνθρωποι, η φύση συνεχίζει απρόσκοπτη την λειτουργία της. Παρά την ορμή του νερού και τις παραποτάμιες ασχήμιες, η εικόνα που μας δίνει εξακολουθεί να έχει μια δυναμική ομορφιά...

ΥΓ Χάρτης της περιοχής βρίσκεται στην σελίδα Αττικό Πράσινο. Ορισμένα επιπλέον στοιχεία για το ρέμα του Ποδονίφτη όπως αυτά παρουσιάζονται από εκεί που πηγάζει, από την Πεντέλη δηλαδή.

ΥΓ1 Πότε επιτέλους θα νοιαστούμε δήμοι και πολίτες για καλύτερη ποιότητα ζωής; Δεν χρειάζονται μεγαλεπήβολα σχέδια σε τέτοιες περιπτώσεις. Λίγη ενασχόληση, λίγη φροντίδα και λίγη κοινή λογική. Πόσο θα κέρδιζε άραγε η περιοχή αλλά και η πόλη ολόκληρη αν φροντίζαμε παρόμοια μέρη, τόσο σε επίπεδο αναψυχής όσο και σε θέματα υγείας;