Καθημερινή πρακτική και η δύναμη της μονάδας (blog action day)

Αλήθεια αναρωτιέμαι τι είναι οικολογία. Άλλη μια λέξη ελληνική σύνθετη που δανείστηκε όλος ο κόσμος και έφτασε να αποτελεί από τα σημαντικότερα αντικείμενα συζήτησης παγκοσμίως. Οίκος και λόγος, που σημαίνει κυριολεκτικά «μελέτη του φυσικού κόσμου». Όμως, τι πραγματικά καταλαβαίνουμε όταν ακούμε αυτό τον όρο;

Για αρκετούς ανθρώπους σημαίνει τον ακτιβισμό για το περιβάλλον, μεγάλους φορείς – εταιρίες όπως Greenpeace και WWF. Άλλοι πάλι το συνδυάζουν με την απελευθέρωση λαγών και φιδιών στο περιβάλλον ή τη δεντροφύτευση συνήθως μετά από κάποια καταστροφή. Τέλος και ειδικά για την Ελλάδα, οι οικολόγοι είναι ορισμένοι γραφικοί τύποι σε κανάλια που προσδίδουν...φως ή κάποιοι άλλοι που κυνηγάνε γυμνοί πρώην πρωθυπουργό γυναίκα της γείτονας χώρας.

Όμως, δεν είναι όλα αυτά οικολογία ή ακριβέστερα, ίσως αποτελούν μικρό μόνο μέρος της. Οικολογία είναι τρόπος ζωής, όχι τόσο μακριά από αυτόν που ζούμε καθημερινά. Οικολογία είναι απλή λογική, έκφανση της οποίας περιγράφει ο φίλτατος Λάκων. Και μιλάμε περισσότερο για σεβασμό στο περιβάλλον, αυτό που μας θρέφει και μας συντηρεί.

Μικρές, απλές καθημερινές πρακτικές. Δεν απαιτεί μεγάλες θυσίες ή αλλαγές, τουλάχιστον για αρχή. Η αντικατάσταση, για παράδειγμα, έστω μιας εβδομαδιαίας διαδρομής με μέσο μαζικής μεταφοράς αντί για αυτοκίνητο είναι μια θετική συνεισφορά στο περιβάλλον.

Μικρές καθημερινές συνήθειες. Το κλείσιμο μιας ηλεκτρικής συσκευής αντί για την επιλογή standby, η αντικατάσταση των λαμπτήρων με χαμηλότερης κατανάλωσης, κάνει καλό και στην τσέπη αλλά και στο περιβάλλον. Διπλό το όφελος, λοιπόν, και άμεσο. Η προσπάθεια στο επόμενο ξύρισμα ή μπάνιο να χρησιμοποιήσουμε λιγότερο νερό, είναι κάτι θετικό επίσης.

Το ζήτημα της κατανάλωσης και της ανακύκλωσης είναι εξίσου ζωτικής σημασίας. Η μείωση των σκουπιδιών μέσω μικρότερης κατανάλωσης και φυσικά μέσω ανακύκλωσης είναι κάτι πολύ σημαντικό. Αν την επόμενη φορά που πιει κανείς ένα αναψυκτικό ή ένα μπουκάλι νερό δεν το πετάξει απλώς, αλλά το πάει στους ειδικούς χώρους, είναι κέρδος για το περιβάλλον. Αυτές και πολλές άλλες είναι οι μικρές καθημερινές πρακτικές που μπορούμε να αλλάξουμε. Υπάρχουν σίγουρα χιλιάδες άλλες. Όλοι μπορούμε να βρούμε αρκετές παραπάνω.

Το ζητούμενο λοιπόν είναι γιατί να το κάνουμε ή μάλλον γιατί δεν το κάνουμε; Το πρόβλημα πιθανότατα έγκειται στο ότι τα αποτελέσματα της εχθρικής αντιμετώπισής μας απέναντι στο περιβάλλον δεν είναι άμεσα ορατά. Όταν πετάω το σκουπίδι κάτω, δεν βλέπω κάποιο άμεσο αντίκτυπο. Όταν επιβαρύνω το νέφος με τη μετακίνησή μου, δεν είναι κάτι ορατό – αν και για τους κατοίκους της Αθήνας με τα όρια επιφυλακής καθημερινά και τα προβλήματα άσθματος κάτι αρχίζει να κινείται. Ομοίως για το νερό. Τώρα όμως που στη Θεσσαλία φερ’ειπείν υπάρχει μεγάλο πρόβλημα όλοι αναρωτιούνται, Στην Αθήνα, επίσης, οι κάτοικοι είναι εξοικειωμένοι με λειψυδρίας. Και όμως βλέπει κανείς καθημερινά σπατάλη.

Το πρώτο πρόβλημα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η αναγνώριση του προβλήματος. Αυτό σε μικρό ή μεγάλο βαθμό έχει γίνει. Το δεύτερο είναι η ανάγνωση του προβλήματος. Ποιος φταίει δηλαδή για τη δεδομένη κατάσταση. Εκεί συνήθως υπάρχει η αποστασιοποίηση: φταίνε οι μεγάλες βιομηχανίες, φταίει το κράτος, φταίει το κεφάλαιο... Ναι, συμφωνώ, όλα αυτά φταίνε, αλλά πάνω απ’ όλα φταίω εγώ. Εγώ γιατί το επιτρέπω, εγώ γιατί συνεχίζω να αγοράζω από αυτούς που ρυπαίνουν άρα τους ανατροφοδοτώ και τους επικροτώ, φταίω εγώ γιατί δεν κάνω έστω το κατιτί μικρό. Εδώ πάσχουμε αρκετά. Τρίτο και τελευταίο πρόβλημα είναι η ενεργοποίηση. Η δράση υπέρ ή ακόμη και η μη εχθρική στάση απέναντι στο περιβάλλον. Εδώ τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο. Έλα μωρέ τώρα, δεν τρέχει και τίποτε, υπερβολές και λοιπές δικαιολογίες ακούγονται καθημερινά.

Το μεγαλύτερο θέμα αλλά και η πιθανή διαφοροποίηση στον καθημερινό τρόπο ζωής είναι η αναγωγή της μεγάλης εικόνας στην καθημερινότητα. Αυτό πρακτικά σημαίνει να καταλάβουμε την αρνητική αλλά και τη θετική δύναμη της μονάδας. Ότι δηλαδή από τη μία το ένα σκουπίδι ή η μία επιβαρυντική για το περιβάλλον ενέργεια συσσωρευμένη προκαλεί την καταστροφή. Αλλά και η επίγνωση ότι η θετική δράση της μονάδας αθροιστικά μπορεί να αποτελέσει τη λύση.

Όλοι μας αποτελούμε τη ρίζα του κακού, τη δύναμη που αργά-γρήγορα καταστρέφει το περιβάλλον. Η αδιαφορία, η καθημερινή πρακτική, η αλόγιστη χρήση και κατανάλωση πόρων που δεν είναι ανεξάντλητοι. Αλλά όλοι μας αποτελούμε και τη λύση. Ένας – ένας ξεχωριστά, συνδυάζοντας τις ενέργειες μπορούμε να δώσουμε τη λύση. Λίγη σκέψη παραπάνω σε ορισμένες ασυνείδητες ενέργειες.

Πότε δεν είναι αργά. Τι λέτε, να δοκιμάσουμε;